Ruh va jism birlashuvi

Biz hayotimiz davomida  katta-yu kichik muammolar, turli xil  asabbuzarliklarga duch kelamiz. Buning  oqibatida esa stress, ruhiy tushkunlik  va ishga  layoqatsizlik  kabi nohush  holatlar  yuzaga keladi.  Ana  shunday  holatlardan chiqib ketish, o’zimizni qo’lga olish esa har doim  ham qo’limizdan  kelavermasligi mumkin.  Bunday vaziyatlarda esa  Kundalik  Yoga mashqlari bizga  yordamga keladi.  Ma’lum bo’lishicha,  rivojlangan mamlakatlarning  ko’pchiligida   aholi  salomatligiga  “gipokeneziya”-kamharakatlilik  kassalligi  xavf  solmoqda ekan.  Bu esa insonlarning  ham ruhiy , ham jismoniy salomatligiga salbiy  ta’sir  ko’rsatmasdan  qolmaydi.  Yuqorida  aytib  o’tilgan  ruh  va  jismning  uyg’unligini  ifodalovchi Yoga  mashqlari  bu  kabi  holatlardan halos  bo’lishda  as qotishi shubhasiz. Dastlab, Yoga  mashqlari  haqida  fikr  yuritishdan  oldin uning  tarixiga qisqacha to’xtalsam.  Manbalarga  ko’ra, Yoga ta’limotining  vatani  Hindiston bo’lib,   miloddan  avvalgi V-IV  asrlar  uning  ilk  rivojlanish  bosqichi  hisoblanadi  va bu  davrni  “Birinchi  Yoglar  davri”  deb  atash mumkin.  Yoga  so’zi  esa  sanskrit  tilidan  olingan bo’lib, "birlashuv”  degan  ma’noni  bildiradi.  Yoga  mashqlari  asosan  biz  kundalik  hayotda  mustaqil  ravishda  shug’ullanishimiz  mumkin  bo’lgan, bir  qarashda  oddiy, ammo salomatligimiz  uchun  o’ta  foydali  bo’lgan  harakatlardan  tashkil  topgan.  Bu  mashg’ulot  bilan  yoshi  va  jinsidan  qat’iy  nazar  har kim  ixtiyoriga ko’ra bir kunda bir-ikki marta, asosan, ertalab va  kechki payt   shug’ullanishi  mumkin.  Ushbu  mashqlar yuzasidan biz bilan  ishlagan murabbiyimizning  aytishicha : mazkur  mashqlarni  muayyan ketma-ketlikda  bajargan ma’qul.  Chunki, har  bir  mashq  bir-biriga  uzviy  ravishda bog’liq  bo’lib, birinchi  mashqni  bajarmay  turib  ikkinchisini  uddalay  olmasligimiz  mumkin. Avvaliga  mashg’ulot  oddiy, sodda  mashqlar  bilan  boshlanib,  borgan  sari  ular  asta -sekinlik  bilan  murakkablashib  boradi.  Muhimi,  ular  orasidagi  tartibni  yo’qotmasak,  mashqlarni  bajarish bizga deyarli  qiyinchilik  tug’dirmaydi. Mashg’ulotdagi  birinchi  mashq “Shavasan” deb atalib, u qolgan mashlar orasida tanaffus  qilish  uchun  takror  bajarish mumkin  bo’lgan eng muhim  harakatlardan biri. Bundan  tashqari  “Naukasan”,  “Pavan muktasan”, “Dxanurasan” va “Chakrasan”  kabi  bir  qancha  foydali mashq  turlari ham  mavjud.  Odatdagi  badantarbiya  mashlaridan farqli jihati  esa,  u nihoyasiga  yetgach   hech  qanday  charchoq  hissini  sezmaysiz, aksincha  o’zingizni  yanada  tetik va  bardam  his  qilasiz. Ahamiyatli  jihati,  har  bir  mashq  tanamizning  qaysidir  a’zosiga  aynan  ta’sir  ko’rsatadi. Ushbu  mashqlarning  yana  bir  afzallik  tomoni,  ularni  bajarish  uchun maxsus   sport  zallari  yoki  fitnes  klublarga  borish  yoki  maxsus jihozlar talab etilmaydi. Uy  sharoitida  ham  bu mashqlarni  bemalol  bajarish  mumkin. Yoga  mashqlari  samarali  natija  berishi  uchun  ularni  chin  dildan,  faqat  yaxshi narsalar  haqida  o’y-hayol qilib  bajarish  kerak. Bu  ham ushbu ta’limotning  o’ziga  xos bir siri.

 Yoga  ta’limotidagi  jismoniy mashqlar  bilan  muntazam  ravishda shug’ullanib  kelayotgan   Beruniy  Alimov ushbu  mashqlarining uning  salomatligiga, ruhiy  holatiga, qolaversa  ish  faoliyatiga  ko’rsatayotgan  ijobiy  ta’siri  haqida  so’rasangiz  gapirishdan  charchamaydi:

“Men  bolaligimda nafas olish  yo’llarida, burun sohasida  yuzaga  kelgan  kasallik  bilan  og’riganman. Uchramagan shifokorim, qabul qilmagan  dori  vositam  qolmagan. Ammo  hech  biri  samara  bermagan. Bir  necha  yillardan  buyon  Yoga  mashqlari  bilan  doimiy  shug’ullanib  borishim  natijasida,  bu  kasallik  meni  o’z-o’zidan  tark  etdi. Hozir  ham  qon  bosimim  ko’tarilgan  holatlarda  bemalol  ana  shu  mashqlar  yordamida  salomatligimni tiklashga  erishaman.  Nazarimda  hamma  narsaning  zamirida  hotirjamlik  yotadi”

Xullas, harakat, harakat  va yana harakat…  Jismoniy barkamollik, ruhiy tetiklik  va  hotirjamlik sizni tark  etmasligini,  stress, charchoq va tushkunlikdan halos  bo’lishni,  hayotiy  kuchga  to’lishni istasangiz  siz  ham  o’zingizda  kundalik Yoga  mashqlarini   sinab  ko’ring. O’ylayman-ki natija  sizni  quvontiradi. 

                                                                                                                                     Materialni tayyorlashda  Beruniy Alimovning    “Kundalik  Yoga   mashqlari”  kitobidagi  ma’lumotlardan  foydalanildi.